It-triptiku tal-Assunta tal-Verġni minn Pietro Novelli

Ix-xogħol, li jirrappreżenta l-element li jikkaratterizza l-knisja tal-Kapuċċini fi ħdan il-ġnien Hyblean, huwa parti minn kurrent Ewropew ta ’avangarda li rrifletta l-iktar riflessjonijiet attwali fi ħdan il-Knisja u l-Ordni tal-Kapuċċini. Il-klijent kien Niccolò Placido Branciforte, li jappartjeni għal waħda mill-aktar familji prestiġjużi ta ’Palermo

Fl-1635 il-pittur Monreale Pietro Novelli ġie kkummissjonat minn Niccolò Placido Branciforte biex jpinġi t-triptiku tal-knisja tal-Kapuċċini ta ’Ragusa. It-triptiku bl-Assunta tal-Verġni u ż-żewġ laterali (issa maqluba) ma ’Sant'Agata u Santa Caterina d’Alessandria, li jintgħarfu b’mod ċar bis-sinjali tal-martri rispettivi tagħhom, kien, kif juri l-kuntratt ippreservat f’Palermo, frott tar-riflessjonijiet ta’ tliet protagonisti ta 'dak iż-żmien: il-klijent, il-qawwi Niccolò Placido Branciforte, li jappartjeni għal waħda mill-aktar familji prestiġjużi ta' Palermo, li ftit snin qabel kienet waqqfet il-belt sabiħa ta 'Leonforte, il-pittur Pietro Novelli, li kien il-pittur favorit mis-snin XNUMX tal-ħafna aristokrazija Kattolika ta ’Palermo, u l-Ordni tal-Kapuċċini. Dan tal-aħħar kien lagħab rwol fundamentali f'Leonforte minn dakinhar mill-fondazzjoni (u matul il-pesta tal-1627), kif ukoll il-mara ta ’Branciforte, Caterina Barresi, kollaboratur attiv ta’ żewġha fl-għażliet tal-ħajja personali u politika. Dan tal-aħħar jirrappreżenta r-rabta bejn in-nobbli minn Palermo u l-kunvent ta 'Ragusa (li bilfors kien jafha bħala Vigarju Ġenerali tal-Val di Noto): in-nanna ta' Caterina, Dorotea Barresi, kienet fieqet mirakoluż minn Kapuċċin, Fra Vito da Ragusa. (li fl-eżempju tagħha kibret Katarina), imbagħad iddistingwiet ruħha bil-ġentilezza u l-fidi murija ftit jiem qabel mewtha. Niccolò u Caterina, li s-sorsi jgħidulna Kattoliċi ħafna, kienu partikolarment marbuta mal-Kapuċċini, kif jixhdu kemm id-donazzjonijiet importanti kif ukoll ix-xewqat testamentarji tat-tnejn.
Fl-1634 Caterina mietet u r-raġel devot tagħha ddeċieda li jkollu retalja miżbugħa fl-unur tagħha, destinata għall-knisja tal-Kapuċċini ta ’Ragusa.
Catherine, kif tgħid l-iskrizzjoni fuq is-sarkofagu stupend tal-irħam iswed li fiha tistrieħ, - "qawwija ħafna fid-disprezz tal-mewt imminenti, tenaċi ħafna fil-fidi tad-dinja ċelestjali" - kienet iddistingwiet ruħha għall-attitudni eżemplari li kellha fil-punt tal-mewt, li ifakkar dak ta 'Fra Vito, mfakkar mhux biss għall-miraklu għal Dorotea Barresi, iżda wkoll għall-kliem (li laħqu għandna) ta' fidi u ferħ li kellu qabel ma miet. B’hekk, fl-1635, il-pittur Pietro Novelli żebgħa l-artal tal-knisja ta ’Sant'Agata.

Billi nikkonsultaw il-Leġġenda tad-Deheb ta ’Jacopo da Varagine, il-Bibbja u l-Evanġelji apokrifi, nistgħu nidentifikaw il-mumenti varji rappreżentati: iż-żewġ qaddisin huma murija immedjatament qabel (Katerina) u immedjatament wara (Agata) il-martirju. Fil-pala ta ’l-artal ċentrali, iżda, Novelli għaqqad żewġ xeni li seħħew fi żminijiet differenti: l-Assunta tal-Verġni fost l-appostli u l-episodju tad-donazzjoni taċ-ċinturin lil San Tumas. Is-sħab li fuqha tpoġġi l-Madonna huwa bħal su qasmet il-pjan divin, popolat minn anġli differenti, minn dak uman, ikkaratterizzat mid-dubju u l-inkredenza tal-appostli. Il-protagonist fl-istampa ċentrali huwa d-dawl, iżda permezz ta ’analiżi aktar fil-fond nindunaw pjuttost tliet sorsi differenti: dak ċentrali, li se jakkumpanja l-Madonna fis-sema, mhuwiex l-istess wieħed li jolqot l-uċuħ tal-appostli li minflok joriġina minn punt għoli. fuq ix-xellug li anġlu, sportiv fil-livell uman, jindikalna. Fl-aħħarnett, id-dawl li jdawwal lil Caterina, li tiegħu raġġ huwa miżbugħ minn Novelli fl-istess pittura (li għandha tinġieb lura għall-pożizzjoni oriġinali tagħha, fuq il-lemin), jidher li jikkoinċidi mad-dawl tat-twieqi li jħarsu lejn il-lvant, id-dawl ta ’filgħodu, għalhekk .

Iż-żewġ martri qaddisa u l-Madonna jiffurmaw il-vertiċi ta ’trijanglu, ikkonfermati wkoll mill-gwarniċi oriġinali mill-isbaħ, xogħol ta’ patri tal-kunvent, bl-arma marjana fuq nett: it-tliet verġni fil-fatt waslu biex jilħqu lil Kristu, maħtura mid-dawl tiegħu. Madankollu, il-pittur jagħmel distinzjoni ċara: waqt li jenfasizza l-martirju li sofrew iż-żewġ qaddisin, huwa jissottolinja li ħaqqhom, kisbu, l-irxoxt, kuntrarjament għall-Madonna li, 'il bogħod mill-uġigħ ta'għall-ġisem, huwa kisbu bil-grazzja, mingħajr ħlas mingħand Alla. L-ewwel dawl ċentrali għalhekk ikun dak tal-grazzja divina riservata għall-Madonna fil-forma ta ’mewt u qawmien.
L-għażla li tpinġi lil Santa Caterina fil-pannell tal-lemin kienet dovuta mhux biss għall-isem tal-mara mejta tal-klijent, li f’ġieħu sar it-triptych, iżda wkoll għall-istorja tal-qaddisa.
Konsistentement ma 'dak li jgħidulna s-sorsi, Caterina hija murija totalment lesta biex titneħħa mill-ħajja tad-dinja bid-dawl li jolqotha mit-twieqi li jħarsu lejn il-lvant u li huwa kkonfermat mis-sajjetta miżbugħa.

Huwa t-tieni dawl, dak tax-xemx, ta 'filgħodu, jew ta' Kristu, il-bidu tal-ħajja l-ġdida, dik li l-qaddisa tabbanduna lilha nfisha, kif enfasizzat mill-pożizzjoni ta 'l-idejn umilment miftuħa biex taċċetta rieda ogħla, f'pożizzjoni simili ħafna għal dik li, f'pittura ppreservata f'Palermo, Sant'Orsola tassumi quddiem Kristu li jidher lilha fis-sema. Novelli issepara lill-qaddis mill-eżekutur billi qatgħuh ċar mid-dawl: fil-fatt, Catherine diġà tinqala ’mid-dimensjoni ta’ l-art, li minnha huwa parti, u hija pjuttost mimlija tensjoni biex terġa ’tingħaqad ma’ Kristu li jilqagħha billi jitfa ’d-dawl tiegħu fuqha. Għall-bord l-ieħor, l-għażla żgur li waqgħet fuq Agata, għaliex kienet is-sid tal-knisja iżda wkoll minħabba x-xebh ma ’Katerina: iż-żewġ verġni, martri u ħafna meqjuma fi Sqallija, għażlu l-martirju minflok ma jmewtu quddiem l-imperatur. It-tnejn iffaċċjaw ukoll il-mewt b’kuraġġ kbir, u naqqsu l-uġigħ u tabilħaqq jeżaltawh.

Novelli - hawn ukoll fidil lejn il-Leġġenda tad-Deheb - jirrappreżentahom impenjati fi djalogu ma ’Kristu, Katarina tiftaħ ruħha għad-dawl u Agata ddur ħarsa mċaqalqa, mimlija tbatija, lil Pietru, li jwieġeb b’fehim empatiku. It-traskuraġni tal-mewt imminenti (Caterina lanqas biss tidher l-eżekutur warajha) tfakkar dik ta ’Caterina Barresi u Fra Vito. 
Fir-rigward tat-tielet dawl, dak li jolqot lill-appostli u li s-sors tagħhom anġlu fuq ix-xellug iħaffef biex jindika lit-tnejn li qed jikkonfabulaw fl-aħħar tarf tax-xena, il-kontribut li taw il-Kapuċċini tal-knisja kellu jkun fundamentali. It-tema tal-pala ta ’l-artal, it-tifsira ta’ dak id-dawl, fil-fatt hija dik tal-fidi (u l-għażla arbitrarja ta ’Novelli li żżid l-episodju tad-donazzjoni taċ-ċinturin ma’ l-inkredul San Tumas ma tkunx aċċidentali) mifhuma fil-perspettiva tal-Kapuċċini, li huwa ċentrali għat-tagħlim ta ’San Bonaventura, jew aħjar il-punt tat-tluq ta’ dak l-itinerarju tar-ruħ li jwassal għar-riunifikazzjoni ma ’Alla. Fuq ix-xellug estrem ninnutaw żewġ appostli partikulari ħafna: l-awtoritratt ta’ Novelli jisma ’dak karattru anzjan, imlibbes bil-vizzju, qiegħed jgħajjatlu f’widnejh, f’poża simili ħafna għal dik li fiha kellu r-ritratt tiegħu ftit xhur qabel f’pittura tal-abbazija Benedittina ta ’Monreale, li fiha kavallier fuq in-naħa tiegħu jidher li jispjega l-miraklu qed jaraw. 
Bħal hemm, huwa għalhekk probabbli (u t-tpinġija preparatorja tidher li tikkonferma dan) li Novelli ipinġi lilu nnifsu waqt li Kapuċċin, probabbilment il-gwardjan tal-kunvent fl-1635, Fra Battista da Scicli, jispjegalu dak li qed jiġri: il-miraklu tal-fidi, fi ottika ta 'San Bonaventura.

Alla jagħti lill-irġiel, liberament u mhux bil-mertu, id-don tal-fidi (u bħall-anġlu fuq il-lemin il-ħarsa tagħna ssegwi d-donazzjoni mid-divin għall-bniedem), huma jagħżlu, fuq il-pjan ta ’l-art (l-orizzontalità hija aċċentwata mis-sarkofagu u affermat mill-ġdid minn driegħ ta 'Pietru) x'għandek tagħmel miegħu, kemm jekk taċċettah kif ukoll jekk tirrifjutahx u, fl-ewwel każ, tagħmel dak l-itinerarju tar-ruħ lejn Alla (titlu tax-xogħol kapitali ta' San Bonaventura) li jgħaqqadhom mill-ġdid mal-ħallieq, u jiggarantilhom l- beatitudni (wara l-istedina tal-anġlu fuq ix-xellug biex titla 'lejn is-sors tad-dawl). Il-patrijiet tal-knisja ta 'Sant'Agata kienu ppreparati sew fuq id-duttrina tal-Bonaventura: fil-kapitlu ta' l-1603 iltaqgħu fi Piazza Armerina, li matulha ġie deċiż li l-patrijiet jitilqu mill-knisja ta 'Sant'Antonio a valle u jmorru għal dik ta' Sant'Agata , ipparteċipa wkoll San Lorenzo da Brindisi, wieħed mill-akbar kummentaturi ta 'San Bonaventura fl-Ewropa, li f'dik is-sena kien fi Sqallija biex iżur il-provinċji tal-Kapuċċini ta' Palermo, Messina u Sirakuża (li Ragusa kienet parti minnha), li ċertament ġew f'kuntatt mal-patrijiet, forsi anke Fra Battista. Ftit snin wara, għall-ħabta tal-1640, Novelli rċieva mingħand Niccolò Placido Branciforte l-kummissjoni biex jinżebgħa l-artal għall-kappella funerarja tal-familja f’Leonforte: dan ix-xogħol ukoll se jkun ir-riżultat tal-pittur u r-riflessjonijiet tal-klijent dwar il-grazzja fl-ottika Bonaventura Kapuċċina. 
Quesħsibijiet fil-bidu tas-seklu sbatax qasmu l-Ewropa kollha, u fuq kollox l-iskolastiċiżmu Spanjol (id-Dumnikani Bañes u l-Ġiżwita De Molina) kienu żviluppaw riflessjonijiet importanti dwar jekk il-bniedem ipparteċipax jew le fil-grazzja, li madwarhom iduru l-konversazzjonijiet taċ-ċrieki aristokratiċi ewlenin (għalhekk ukoll dawk ta ’Palermo li fihom kienu ffurmaw Novelli u Branciforte). Riflessjonijiet dwar il-Providenza kienu wkoll ċentrali għad-duttrina tal-knisja li kienet għadha kemm ħarġet mill-Kontroriforma. Dan ix-xogħol ta ’Novelli huwa għalhekk parti minn kurrent usa’, assolutament avangardist, li jirrifletti l-aktar riflessjonijiet kurrenti fi ħdan il-knisja u ta ’ordni li magħha kien partikolarment marbut il-klijent.